Cũng giống như Việt Nam, đất nước Nhật Bản cũng có những nguyên tắc trên bàn ăn mà từ thời xa xưa ông bà tổ tiên đã truyền lại. Chắc hẳn những nguyên tắc này cũng đã được dạy dỗ từ khi sinh ra đến khi lớn lên giống như ở Việt Nam, chúng mình cũng đã được học các quy tắc này từ bố mẹ, ông bà. Hôm nay Comitomo sẽ giới thiệu đến các bạn một số nguyên tắc trên bàn ăn dành cho các bạn sắp hành trình tới đất nước Nhật Bản để sinh sống hay du lịch, hoặc là những bạn đang sinh sống tại Nhật Bản nhưng còn lạ lẫm với những nguyên tắc này nhé. Nếu có cơ hội được đi ăn với người Nhật, các bạn cũng không bị bỡ ngỡ với những quy tắc này.
Khi ngồi vào bàn ăn
Nhiều gia đình và nhà hàng kiểu Nhật thường được thiết kế phòng ăn theo phong cách sử dụng bàn ăn loại thấp kết hợp với đệm ngồi trên chiếu tatami. Vì vậy trước khi vào bàn ăn bạn cần phải tháo giày, dép ra. Tuy nhiên, không phải thích tháo thế nào cũng được đâu nhé, cái đó cũng có quy tắc của người Nhật luôn đấy. Ngoài ra cần chú ý không được dẫm chân lên đệm ngồi, không dẫm chân lên viền hoa trên chiếu và không được dẫm chân lên ngưỡng cửa trong phòng.
Và một điều nữa đó chính là cách ngồi trong bàn ăn cũng sẽ được sắp xếp theo cấp bậc vì vậy nếu như bạn không biết nên ngồi chỗ nào thì tốt nhất là nên chờ mọi người ngồi xuống rồi bạn mới ngồi nhé.
Trước bữa ăn
Trường hợp bạn ăn ở các nhà hàng của Nhật Bản, phục vụ sẽ mang cho bạn một chiếc khăn ướt (oshibori), chiếc khăn đó chỉ dùng để lau tay vì vậy bạn không được dùng khăn đó để lau mặt hay cổ. Khi lau tay xong hãy gập khăn lại và để ngay ngắn bên cạnh.
Trước khi bắt đầu một bữa ăn, cũng giống như văn hóa của người Việt Nam. Người Nhật thường chờ cho tới khi tất cả các món được dọn lên bàn mới bắt đầu ăn. Trước khi ăn họ sẽ nói câu “itadakimasu” có nghĩa là “mời mọi người dùng bữa”.
Nếu dùng bát nhỏ, bạn nên cầm nó lên gần miệng để gắp đồ ăn. Không được xì mũi trong khi dùng bữa và khi ăn mà tạo ra tiếng (trừ với món mì ramen) bị coi là bất lịch sự.
Ngoài ra, khác với Việt Nam ở Nhật Bản không đổ xì dầu hay nước chấm lên bát ăn của mình mà đổ sang một bát nước chấm nhỏ để bên cạnh.
Những nguyên tắc trên bàn ăn không chỉ được áp dụng khi ăn mà cả khi thưởng thức đồ uống. Tại Nhật Bản, bạn chỉ có thể uống khi tất cả mọi người có cốc của mình và nâng ly chúc mừng và nói “Kanpai- Cạn li”. Khi rót rượu, bạn nên chú ý rót rượu cho những người khác hơn là rót rượu cho bản thân. Nếu ai đó muốn rót thêm cho bạn, hãy uống cho cốc vơi đi rồi đưa cốc cho người đó.
Trong khi ăn
1. Không gác đũa lên miệng bát
Có thể văn hóa ở Việt Nam việc gác đũa lên bát là một việc hết sức bình thường tuy nhiên ở Nhật thì đó lại là một điều bất lịch sự. Trong các bữa ăn tại nhà hàng hay gia đình Nhật đều sẽ được chuẩn bị một cái gác đũa bé bé ở ngay bên cạnh hoặc có bao giấy. Bạn hãy để đũa lên những cái gác đũa đó hoặc gấp bao giấy lại để gác đũa lên.
2. Không dùng đầu đũa còn lại để gắp thức ăn
Cũng giống như điều mà mình vừa giới thiệu ở trên, ở Việt Nam khi muốn gắp thức ăn thường quay đầu đũa lại và gắp tuy nhiên ở Nhật, đây là một hành động bị coi là mất vệ sinh. Nếu như bạn muốn gắp thức ăn hãy yêu cầu phục vụ mang cho bạn một đôi đũa khác nhé. Không dùng đũa chạm vào đồ ăn nếu không định gắp. Kể cả khi bạn phân vân không biết ăn gì trước cũng không nên chạm vào đồ ăn mà không gắp. Trường hợp này, hãy ăn các món phụ trước.
3. Chú ý khi sử dụng đũa trong bữa ăn
Ngoài ra trong bữa ăn bạn không được chỉ đũa vào người khác khi nói chuyện, không cọ đũa vào nhau hoặc chơi trong khi dùng bữa. Không dùng đũa đâm vào thức ăn trên bàn ăn cũng như trong bát của mình. Không gẩy đũa để lấy thức ăn,…
4. Không trộn wasabi (mù tạt) với xì dầu, nước tương
Ở Việt Nam hay kể cả những đất nước khác việc trộn wasabi với nước tương là điều hết sức bình thường tuy nhiên ở Nhật Bản điều này lại là cấm kỵ. Ở Nhật, nếu bạn muốn sử dụng wasabi hãy cho wasabi vào món ăn bạn muốn thưởng thức rồi chấm vào nước tương.
5. Không cắn đôi thức ăn
Việc cắn đồ ăn thành nhiều miếng được coi là bất lịch sự tại Nhật Bản. Người Nhật hạn chế tối đa việc đặt một đồ ăn nào đó còn dang dở trên đĩa. Do vậy hãy cố gắng ăn mọi thứ chỉ bằng một miếng, trừ khi miếng đồ ăn quá lớn thì hãy dùng tay che miệng lại.
6. Không lật ngược nắp bát
Ở Nhật thường hay có món soup canh Miso và được đựng trong một cái bát có nắp. Nếu như bạn lật ngược nắp bát lại sẽ khiến nhiều người hiểu lầm rằng bạn đã dùng xong bát. Vì vậy hãy để nắp bát như khi chúng được người phục vụ mang ra bàn. Khi nào muốn ăn hãy mở ra.
7. Không dùng tay hứng đồ ăn khi gắp thức ăn
Hành động này ở Việt Nam được cho là hành động lịch sự trên bàn ăn tuy nhiên ở Nhật Bản lại bị cho là hành động bất lịch sự. Nên chú ý cẩn thận đừng làm rơi đồ ăn khi gắp nhé.
8. Không bỏ vỏ các loại hải sản lên nắp bát hoặc đĩa khác.
Nhiều bạn thường có thói quen bỏ vỏ hải sản lên nắp bát hay đĩa khác sau khi ăn xong. Tuy nhiên người Nhật coi đó là bất lịch sự và nên tránh. Thay vì thế người ăn nên bỏ vào chính bát đựng món hải sản đó sau khi kết thúc. Hoặc cũng có những nhà hàng hải sản có dụng cụ đựng vỏ riêng thì bạn có thể bỏ vào đó.
9. Không dơ thức ăn lên cao quá miệng
Hành động này cũng bị coi là một hành động bất lịch sự khi dùng bữa ở Nhật Bản. Nên chú ý khi đưa đồ ăn vào trong miệng, đừng đưa lên quá cao nhé.
10. Không được bỏ thừa đồ ăn
Văn hóa này cũng như ở Việt Nam, ông bà bố mẹ đã dạy bảo chúng mình từ khi còn bé đúng không ạ. Ở Nhật Bản cũng vậy, chúng ta không được bỏ thừa đồ ăn lại trên bát cũng như trên bàn ăn nhé.
Sau bữa ăn
Người Nhật cho rằng bữa ăn là cơ hội để mọi người trò chuyện. Vậy bạn nên ngồi từ đầu tới lúc kết thúc, không nên ăn nhanh trước rồi đứng dậy. Cùng một bàn tiệc, mọi người thường điều chỉnh tốc độ ăn cho phù hợp với tất cả. Sau khi kết thúc bữa ăn, người Nhật thường sử dụng câu “Gochisomadesu” “Cảm ơn vì bữa ăn”. Chú ý không xỉa răng trước mặt người khác khi dùng bữa hay mặc dù đã kết thúc bữa ăn. Cách tốt nhất là nếu bạn muốn xỉa răng hãy vào nhà vệ sinh để xỉa răng nhé.
Tổng kết
Nhật Bản từ trước đến nay đã nổi tiếng là một đất nước văn minh và nhiều nguyên tắc. Để trang bị những hiểu biết về Nhật Bản, các bạn hãy cố gắng tìm hiểu các truyền thống văn hóa và những quy tắc từ thời xưa đến bây giờ của Nhật Bản đi nhé. Hi vọng bài viết này sẽ giúp đỡ cho các bạn hiểu thêm về các nguyên tắc khi dùng bữa của người Nhật Bản. Bạn nào có kinh nghiệm gì hay và thú vị hãy chia sẻ đến với chúng mình và các bạn khác cùng biết với nhé. Comitomo chúc các bạn gặp nhiều may mắn và có một cuộc sống thuận lợi trên xứ sở Mặt trời mọc này nhé.
